POKRZYWDZONY
Osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo jest pokrzywdzonym w postępowaniu karnym. Pokrzywdzonym może być także niemająca osobowości prawnej instytucja państwowa lub samorządowa, inna jednostka organizacyjna, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną. Ponadto za pokrzywdzonego uważa się zakład ubezpieczeń w zakresie, w jakim pokrył szkodę wyrządzoną pokrzywdzonemu przez przestępstwo lub jest zobowiązany do jej pokrycia. W sprawach o przestępstwa przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową organy Państwowej Inspekcji Pracy mogą wykonywać prawa pokrzywdzonego, jeżeli w zakresie swego działania ujawniły przestępstwo lub wystąpiły o wszczęcie postępowania.
Za pokrzywdzonego, który nie jest osobą fizyczną, czynności procesowych dokonuje organ uprawniony do działania w jego imieniu.
Jeżeli pokrzywdzonym jest małoletni albo ubezwłasnowolniony całkowicie lub częściowo, prawa jego wykonuje przedstawiciel ustawowy albo osoba, pod której stałą pieczą pokrzywdzony pozostaje.
Jeżeli pokrzywdzonym jest osoba nieporadna, w szczególności ze względu na wiek lub stan zdrowia, jego prawa może wykonywać osoba, pod której pieczą pokrzywdzony pozostaje.
W razie śmierci pokrzywdzonego prawa, które by mu przysługiwały, mogą wykonywać osoby najbliższe lub osoby pozostające na jego utrzymaniu, a w wypadku ich braku lub nieujawnienia – prokurator.
W postępowaniu przygotowawczym, które poprzedza skierowanie sprawy do sądu, pokrzywdzony jest stroną. Natomiast w postępowaniu przed sądem może być stroną jako oskarżyciel posiłkowy jeżeli do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej złoży oświadczenie, że chce działać w sprawie jako oskarżyciel posiłkowy.
PRAWA POKRZYWDZONEGO
Pokrzywdzonemu przysługują następujące uprawnienia:
- Prawo do korzystania z pomocy wybranego przez siebie pełnomocnika, którym może być adwokat lub radca prawny. Jeżeli pokrzywdzony wykaże, że nie stać go na pełnomocnika, sąd może wyznaczyć pełnomocnika z urzędu.
- Prawo do bezpłatnej pomocy tłumacza przy przesłuchaniu lub zapoznaniu się z treścią dowodu, jeżeli pokrzywdzony nie mówi po polsku, a także – w razie potrzeby – jeżeli jest on głuchy lub niemy.
- Prawo do złożenia zażalenia na postanowienie o odmowie wszczęcia lub umorzeniu śledztwa lub dochodzenia oraz zażalenia na bezczynność, jeżeli w ciągu 6 tygodni od złożenia przez pokrzywdzonego zawiadomienia o przestępstwie nie został on powiadomiony o wszczęciu albo odmowie wszczęcia śledztwa lub dochodzenia.
- Prawo do składania wniosków o dokonanie czynności śledztwa lub dochodzenia, np.
o przesłuchanie świadka, uzyskanie dokumentu, dopuszczenie opinii biegłego. Jeżeli istnieje obawa, że świadka nie będzie można przesłuchać na rozprawie, pokrzywdzony może zwrócić się do sądu o jego przesłuchanie przez sąd. - Prawo do udziału w czynnościach postępowania przeprowadzanych na wniosek pokrzywdzonego oraz w czynnościach, których nie można powtórzyć na rozprawie, w tym także w przeprowadzeniu dowodu. W czynnościach tych może również uczestniczyć pełnomocnik pokrzywdzonego. W szczególnie uzasadnionym wypadku można odmówić dopuszczenia pokrzywdzonego i pełnomocnika do czynności ze względu na dobro postępowania. Pokrzywdzonemu przysługuje zwrot kosztów stawiennictwa na wezwanie.
- Prawo do udziału w przesłuchaniu biegłego oraz prawo do zapoznania się z jego pisemną opinią.
- Prawo dostępu do akt sprawy, do sporządzania odpisów i kopii. Można odmówić dostępu do akt ze względu na ważny interes państwa lub dobro postępowania.
- Prawo do złożenia wniosku o zapoznanie się z materiałami śledztwa lub dochodzenia przed jego zakończeniem. W trakcie tej czynności pokrzywdzonemu może towarzyszyć pełnomocnik.
- Prawo do złożenia wniosku o skierowanie sprawy do postępowania mediacyjnego w celu pogodzenia się z podejrzanym.
- Prawo do złożenia wniosku o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie za doznaną krzywdę aż do zamknięcia przewodu sądowego.
- Prawo do otrzymania informacji o uchyleniu, nieprzedłużeniu lub zmianie tymczasowego aresztowania stosowanego wobec podejrzanego na inny środek zapobiegawczy lub o jego ucieczce z aresztu śledczego.
- Prawo do złożenia zażalenia na każdą czynność naruszającą prawa pokrzywdzonego.
- Pokrzywdzony będący obywatelem polskim lub obywatelem innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej może się ubiegać o państwową kompensatę na zasadach określonych w ustawie z dnia 7 lipca 2005 r. o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw (Dz. U. Nr 169, poz. 1415, z późn. zm.).
- W razie zagrożenia dla życia lub zdrowia pokrzywdzonego lub jego najbliższych, mogą oni otrzymać ochronę Policji na czas czynności procesowej, a jeżeli stopień zagrożenia jest wysoki, mogą oni otrzymać ochronę osobistą lub pomoc w zakresie zmiany miejsca pobytu. Wniosek o udzielenie ochrony kieruje się do komendanta wojewódzkiego Policji za pośrednictwem organu prowadzącego postępowanie albo sądu.
- Pokrzywdzony i jego najbliżsi mogą otrzymać pomoc z Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej (zwłaszcza pomoc medyczną, psychologiczną, rehabilitacyjną, prawną oraz materialną).
- Jeżeli sprawcy zakazano zbliżania się lub kontaktowania się z pokrzywdzonym, zakaz ten, na wniosek pokrzywdzonego, może być wykonywany także w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej na podstawie europejskiego nakazu ochrony.
Jeśli jesteś osobą pokrzywdzoną przestępstwem, świadkiem lub członkiem rodziny takiej osoby możesz umówić się na bezpłatną wizytę u prawnika lub mediatora.
Zapisy pod numerem telefonu 514 025 546.
– Poniedziałki, środy, czwartki i piątki w godzinach 8-18,
– Wtorki 8-20.
Zapraszamy!